A veciñanza aprenderá a empregar Galicia Nomeada, a aplicación para a recolla e xeolocalización colaborativa de nomes de leiras, camiños e outros microtopónimos
Toponimízate. Falámosche dos nomes da túa terra chegará este venres, 14 de xuño, a Cualedro na primeira parada da edición deste ano. A Casa da Cultura deste concello ourensán acollerá ás 20:00 horas unha das charlas da campaña coordinada pola Real Academia Galega co apoio económico da Secretaría Xeral de Política Lingüística. Na sesión o público aprenderá como empregar a aplicación Galicia Nomeada, que lle permite á cidadanía colaborar na recolla e xeolocalización de nomes de leiras, fontes, camiños, devesas e outros microtopónimos que corren o risco de se perder. O coordinador técnico da plataforma, o filólogo da RAG Vicente Feijoo, explicará ademais a orixe e o significado dos topónimos que designan este municipio e as súas parroquias e aldeas.
A charla en Cualedro é de grande importancia por diferentes factores: en só vinte anos este municipio perdeu un 30% da súa poboación e máis da metade dos cualedraos xa teñen máis de 60 anos. Ademais, non foi obxecto do traballo de campo do pioneiro Proxecto Toponimia de Galicia (PTG), cando este estivo activo entre os anos 2000 e 2011.
Grazas ao labor do alumnado do IES Lagoa de Antela e ao doutros colaboradores como Nica Palomares, xa se rexistraron no visor de Galicia Nomeada algo máis dun cento de nomes, pero aínda quedan moitos microtopónimos por engadir deste concello. É por isto que a Real Academia Galega e a Secretaría Xeral da Lingua fan un chamamento a todos os veciños e veciñas para que acudan á cita deste venres e participen neste proxecto cultural achegando os nomes que saben da súa aldea.
Posible orixe do nome da Xironda
Ademais da formación práctica sobre o funcionamento de Galicia Nomeada, na parte final do relatorio, Vicente Feijoo explicará a orixe e significado dos nomes das parroquias e aldeas do concello de Cualedro, sección que conta co apoio na investigación destas etimoloxías do académico e profesor da Universidade de Vigo Gonzalo Navaza. Este experto en toponimia é o autor da hipótese de que o nome da parroquia da Xironda pode ser unha retoponimización do rei Afonso VIII (chamado o IX). Segundo Navaza, o rei galego inspirouse no topónimo francés La Gironde ou talvez no catalán Gironda para rebautizar a parroquia que ata o século XIV era coñecida como Vilamaior.
Entre os meses de xuño e novembro, Toponimízate visitará Camariñas, Tordoia e Boiro na provincia da Coruña; Abadín, Antas de Ulla e Láncara en Lugo; Cualedro, Vilar de Santos e A Arnoia en Ourense; e Salceda de Caselas, Barro e A Illa de Arousa en Pontevedra.